Katalys - orange-figure-13

Wat is het geheim van een lang leven?

Blog Annemarie Jorritsma 
Voorzitter KNHM foundation

Een tijdje geleden zag ik een TED talk van de Amerikaanse psycholoog Susan Pinker. Ze vertelde over haar onderzoek hoe je honderd jaar of ouder wordt. Daarvoor reisde ze af naar het Italiaanse eiland Sardinië, waar veel van de honderdjarigen in de wereld te vinden zijn: ze noemen dat een ‘Blauwe Zone’. Na een bezoek aan een aantal van deze ‘centurions’, streepte ze voor zichzelf een aantal zaken af.

Positief in het leven staan, gezond eten, veel beweging: het zijn allemaal zaken die niet direct invloed hebben op je levensverwachting. Haar – tot dan toe – anekdotisch bewijs, leek vooral te gaan over het hebben van een sociaal vangnet. Alle honderdjarigen op het eiland hadden de beschikking over een hecht gezelschap van mensen om zich heen; van familie en vrienden, tot de kruidenier en de bakker op de hoek. Zou die sociale cohesie misschien een belangrijke factor zijn?

Voorspellers van een lang leven

In een 7-jarig onderzoek van de Brigham Young Universiteit onder tienduizenden mensen van middelbare leeftijd, blijkt inderdaad dat twee kenmerken van je sociale leven de belangrijkste voorspellers zijn van een lang leven. Dat zijn je naaste relaties: de mensen die je kunt bellen om 3 uur ’s nachts als er iets is ergs is gebeurd. Maar op nummer één staat sociale integratie.

Het geheim van een langer leven is dus niet per se wat je eet, hoeveel je beweegt, of dat je een griepprik hebt gehad: het gaat erom met hoeveel mensen je op een dag praat. Niet alleen met je directe familieleden, maar ook met de mensen in je buurt, op straat, in de winkel, in je club of buurthuis.

Achter de voordeur

Precies dát is nu de reden waarom ik zo trots ben op al die buurtinitiatieven, groot en klein, van KNHM foundation en Kern met Pit. Het zijn al die actieve burgers door heel Nederland die ervoor zorgen dat er in een buurt of in een wijk sociale integratie mogelijk is: zij komen immers achter die voordeur. Zij weten wie er eenzaam is, welke oudere misschien niet genoeg geld meer heeft om elke avond warm te eten, welk gezin worstelt met stress of wie in de buurt behoefte heeft aan samen koffiedrinken, een kaartje leggen of samen iets nieuws leren.

Hier in Nederland is het dagelijks leven misschien anders dan in de hechte, traditionele gemeenschap van het eiland Sardinië. En ondanks alle onderzoeken blijven de honderdjarigen daar toch nog steeds een beetje een mysterie. Maar ik weet honderd procent zeker dat dankzij bewonersinitiatieven, het leven van heel veel mensen positief is veranderd in iets meer la dolca vita dan daarvoor. Daar doen we het voor!

PS Het magazine Werkplaats heeft eerder een hele editie gewijd aan ouder worden in de wijk. Als u meer wilt weten over dit onderwerp, download dan hier deze Werkplaats.

Annemarie Jorritsma

Voorzitter KNHM foundation