Meer groen, minder auto’s én meer verbondenheid. In het Friese Koudum kreeg een buurtinitiatief het voor elkaar. Het was een proces van de lange adem. “Maar het is het méér dan de moeite waard”, aldus bewoner en mede-initiatiefnemer Roel Pluim.
Te weinig parkeerplaatsen, een rommelige aanblik en weinig sfeer. Het hofje aan de Vermaansingweg in de Pottenbuurt in het Friese Koudum was veel bewoners een doorn in het oog. “In feite was het een betonnen jungle, met één boom en auto’s die kriskras door elkaar stonden. Het zag er niet uit”, aldus inwoner Roel Pluim. Dat kon anders, vond ook de buurtvereniging waar Roel deel van uitmaakt. Zij stelden in 2021 een plan op: meer groen, meer ruimte en meer mogelijkheden voor ontmoeting.
Gratis advies
De gemeente en woningcorporatie WoonFriesland werden bij het plan betrokken, maar de echte ‘game changer’ kwam uit een andere hoek. In oktober 2022 stuitte Roel op een advertentie van Kern met Pit. Dit programma van Katalys stimuleert projecten die gericht zijn op leefbaarheid en verbondenheid in de wijk. Dat bleek cruciaal in de samenwerking met de gemeente en alle andere instanties. “Ze kunnen je in de startfase goed op weg helpen”, aldus Roel. “Wel zo prettig, want er komt veel op je af qua bureaucratische rompslomp. We wonnen de provinciale prijs niet, maar kregen iets dat eigenlijk nog waardevoller was: gratis advies van ingenieursbureau Arcadis.”
Sociale impact maken
Zodoende werd Robbert Jongerius, landschapsarchitect bij Arcadis, aan het Friese hofje gekoppeld. “Mijn aanpak begint altijd bij luisteren”, vertelt Robbert. “Wat willen bewoners écht? Wat moet er wijken om iets beters te maken? En vooral: hoe maak je hier weer een plek van waar mensen graag willen zijn?” Samen collega Vic Lagrouw ontwierp Robbert vijf modellen. Tijdens een bewonersavond kozen buurtbewoners samen hun favoriete ontwerp. “Het mooie is: op zo’n klein stukje als een simpel hofje kun je zóveel sociale impact maken”, zegt Robbert. “En als je ontwerp uitgevoerd wordt, geeft dat veel voldoening. Voor mij, maar natuurlijk vooral voor de buurt.”
Van plan naar werkelijkheid
Na de keuze begon het echte werk: financiering regelen en afstemming met de gemeente en andere partijen. “Alles bij elkaar heeft het twee jaar geduurd voordat we groen licht kregen”, vertelt Roel. “Brieven schrijven, loketten langs, onderhandelen, eindeloos wachten. Maar gelukkig stonden we er niet alleen voor. Kern met Pit en Katalys hielpen ons steeds weer een stap verder. Dankzij bijdragen van de gemeente, WoonFriesland, Dorpsbelangen Koudum en MinskipSfûns kwam het uiteindelijk rond.”
Weer gezellig in de wijk
Anno 2025 is de make-over van het hofje verbluffend. Auto’s staan netjes geparkeerd en het barst van het groen en fleurige struiken. De grote trots is een royale picknicktafel, waar de buurt gretig gebruik van maakt. “Veel bewoners doen daar graag een drankje met elkaar”, zegt Roel. “En als iemand langsloopt, is de tafel een laagdrempelige manier om aan te schuiven of even contact te maken. Vroeger was het hier stil op straat na zes uur ’s avonds. Nu leeft het weer!”
Meer betrokkenheid
Ook het onderhoud ligt nu bij de buurt. “Om de week is een ploegje bewoners bezig met wieden, snoeien en alles netjes maken. Dat zorgt voor verbinding: mensen leren elkaar kennen, raken meer betrokken. En dat werkt weer door. Elke maand zet ik in de buurtapp: ‘Dit weekend om 10.30 uur koffie, thee, taart en koekjes’. Dan komen ook mensen langs die je voorheen nooit zag; erg leuk!”
Lange adem, groot resultaat
Heeft Roel nog tips? “Zorg dat je voldoende draagvlak voor je plan hebt. En verder: zoek naar financiering, en schakel op tijd met de gemeente en provincie. En weet ook dat er hulp voorhanden is, bijvoorbeeld van organisaties als Katalys. Je moet even doorbijten, maar als het lukt, dan krijg je er zoveel voor terug. Een groenere, mooiere buurt – en vooral: meer verbinding tussen mensen. Dat is het zó waard!”
Kleine buurtinitiatieven, groot verschil
Heb jij ook een idee om je buurt leefbaarder te maken? Dan is het belangrijk dat het initiatief voldoende draagvlak heeft, aldus vrijwillige adviseur Johannes Wolbers van Katalys team Fryslân. “En dat bewoners bereid zijn het plan niet alleen te realiseren, maar ook te onderhouden.” Bij Kern met Pit, het jaarlijkse programma voor buurtinitiatieven, draait het om lokale ideeën die binnen een jaar uitgevoerd kunnen worden. “We bieden begeleiding, training en koppelen bewoners aan ons netwerk, bijvoorbeeld met professionals van Arcadis of DirkZwager. Zo worden mensen stap voor stap op weg geholpen. Je hoeft niet zelf het wiel uit te vinden. Weet dat er veel meer hulp, kennis en geld beschikbaar is dan je zou denken!”
Ook aan de slag met een project in de buurt? Ontdek wat nog meer mogelijk is. Met een beetje hulp van buitenaf kom je verder!
Dit item is gepubliceerd op 4 september 2025.
