“Leef niet naar je leeftijd”
Als je je dagelijks bezighoudt met ouder worden, omdat het je vakgebied is of je werk, hoe kijk je dan zelf naar dit proces en de toekomst? Vier visies over hoe je goed ouder kunt worden in je eigen omgeving en wat er moet gebeuren om dat voor elkaar te krijgen.
“Als je ouder wordt, helpt je brein mee om positiever en milder in het leven te staan. Je hersens zorgen ervoor dat negatieve gebeurtenissen in je leven een plek krijgen, waardoor de scherpte ervan iets afneemt. Daarom zeggen veel oudere mensen ook: ach, ik heb best een goed leven gehad. Uitzonderingen daargelaten natuurlijk. En natuurlijk kun je zelf wat doen om dit positieve gevoel te stimuleren. Door jezelf nu al voor te stellen als een vrolijke, actieve oudere bijvoorbeeld. Vaak zeggen jongeren op de vraag hoe zij zichzelf zien als ouderen: ‘nou, dan zal ik wel flink hebben ingeleverd. En dan kan ik lang niet alles meer.’ Die mensen doen het ook slechter! Je helpt je oudere ik door nú al te denken, misschien ben ik op mijn zeventigste nog wel veel beter in wat ik doe. Daarnaast, en dat is een beetje mijn stokpaardje natuurlijk: bewegen is ongelooflijk belangrijk. Hoe eerder je daarmee begint, hoe beter. Je hoeft echt geen marathons te lopen, maar elke dag een half uurtje bewegen levert enorm veel winst op. Dat kan een wandeling zijn, de trap op en aflopen of twintig keer opstaan van je stoel. Het maakt niet uit wat je doet, als je maar beweegt.Door te bewegen activeer je je neuronale netwerk dat grip houdt op emoties. Daardoor kun je beter relativeren, krijg je betere ideeën en blijf je gemotiveerd. Nieuwe uitdagingen aangaan en een actieve leefstijl zorgen dus voor een beter afweersysteem, waarvan ook nu maar weer blijkt hoe ontzettend belangrijk dat is. Want wat je vaak ziet is dat mensen op een gegeven moment vaak denken: ach, het is wel goed zo. Dat is niet typisch iets wat bij ouderen gebeurt trouwens, je ziet het ook bij dertigers. Die hebben een leuke baan, een mooi koophuis en die komen vervolgens niet meer uit hun comfortzone vandaan. Maar wil je dat je hersenen gezond blijven, dan is het noodzakelijk dat je uitgedaagd wordt. Dat je onbekend terrein verkent en dat het ook wat moeite kost. Zo dwing je je brein om nieuwe verbindingen aan te gaan. Doe je dat niet, dan verlies je juist zenuwcellen in je hersens. Je kunt dus voorsorteren op een gelukkige oudere dag. Dat is toch geweldig? De gedachte ‘ik ben al wat ouder, ik kan dit vast niet meer’, is funest voor je vitaliteit. Schrap die zin uit je gedachten. Leef niet naar je leeftijd.
Fotografie: Keke Keukelaar
Erik Scherder is hoogleraar neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en hoogleraar bewegingswetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij gelooft dat het samen kan gaan: oud worden én gelukkig zijn.
Hopelijk dringt het belang van een goed immuunsysteem door de coronacrisis ook meer door tot de overheid. Ik pleit al jaren voor meer beweging op scholen, kinderen zitten veel te lang achter elkaar in de schoolbanken en thuis zitten ze op de bank te gamen. Laat kinderen minstens 20 minuten per dag bewegen, dat is zo belangrijk. Want er komen nieuwe virussen aan en je ziet dat mensen met de minste weerstand in dat geval de pineut zijn. Dat is overigens géén kwestie van eigen schuld, dikke bult. Lang niet iedereen kan aan de slag met een actieve leefstijl, door ziekte, beperkingen, genetische aanleg, sociaaleconomische omstandigheden of andere situaties. Laat dat duidelijk zijn. Maar lichamelijke inactiviteit is een pandemie die er al was voor corona. Alles moet dus in het werk worden gezet om een actieve leefstijl te promoten, vanuit preventief oogpunt. Dat is echt mijn hartenkreet.”
www.hetfittebrein.nl