Tijdens het trainingstraject Pitchen voor Impact werken bewonersinitiatieven intensief aan de professionaliteit van hun initiatief. Het programma is bedoeld voor ondernemende bewoners die meer willen halen uit vastgoed, bijvoorbeeld door aankoop, beheer of exploitatie. Afgelopen week vertelden André Martens van Arcadis en Floris van Gennep van het Wijkpaleis in Rotterdam over hun ervaringen uit de praktijk in een online vastgoedsessie.
Panden met een maatschappelijke waarde staan vaak midden in de wijk. Leegstand is zonde, zeker als een maatschappelijk initiatief op zoek is naar een bruisende plek in de wijk. De deelnemers aan Pitchen voor Impact willen er dan ook voor zorgen dat deze plekken in hun wijk hun maatschappelijk waarde behouden of terugkrijgen.
Business case
De deelnemers kregen tijdens deze sessie handige informatie over onder andere eenmalige en jaarlijkse kosten, exploitatiekosten, de kosten van duurzaamheid, bouw- en investeringskosten, de opbrengsten uit vastgoed en de financiële bronnen voor maatschappelijk vastgoed. Geen eenvoudige kost, maar hard nodig als je als burgerinitiatief wil doorgroeien en een business case moet maken.
Een paar tips voor maatschappelijk vastgoed
Kopen of huren?
Kopen is vaak een goede oplossing wanneer je veel huur betaalt voor een pand waar je wel wil blijven. Het aankopen van het pand kan de maandelijkse lasten op de lange termijn verminderen. Zo blijft er dus op de lange termijn meer geld over voor activiteiten. Zeker wanneer de vastgoedmarkt een zware periode doormaakt en de prijzen dalen, is kopen een aantrekkelijk alternatief.
Als je goede afspraken kunt maken met gemeente of woningcorporatie kan een huurovereenkomst prima volstaan. Als je een periode hebt gehuurd, ken je de vaste lasten en weet je hoeveel tijd en geld in het onderhoud zit. Ook ken je de specifieke gebruikerskenmerken van een pand. Oude gebouwen zijn bijvoorbeeld vaak slecht geïsoleerd waardoor het te warm of te koud is. Verder weet je welke aanpassingen nodig zijn om je activiteiten uit te voeren en kun je berekenen hoeveel dat gaat kosten. Kijk ook naar aanpassingen die vereist zijn in verband met vergunningen of goedkeuring van de brandweer en of je dat financieel kan opbrengen.
Denk na over een gebruiksovereenkomst
Past kopen en huren niet in je plaatje? Dan kun je ook een gebruikersovereenkomst sluiten met de eigenaar van het pand. Bij maatschappelijk vastgoed is de eigenaar meestal de gemeente of woningbouwcorporatie. Je spreekt met elkaar af voor welke periode je het vastgoed in gebruik neemt en hoeveel je betaalt (soms alleen de gebruikerskosten zoals energie en water maar vaak ook wat huurkosten, de belastingen en verzekeringen). Ook worden afspraken gemaakt over de activiteiten die je gaat uitvoeren.
Losse of vaste verhuur?
Aan wie kun je verhuren? Maatschappelijke organisaties en zorginstellingen huren graag ruimte midden in de wijk en delen vaak de missie van het BewonersBedrijf. Ook startende ondernemers hebben behoefte aan betaalbare ruimte. Deze partijen huren ruimte op bepaalde dagen in de week voor langere tijd; vaste verhuur. Daarnaast is er losse verhuur. Heb je bijvoorbeeld een grote vergaderruimte, theaterzaal of horecagelegenheid? Benader dan commerciële partijen voor eenmalige verhuur.
Laat het pand taxeren door een vastgoed taxateur
Als je besluit een pand te kopen, laat dan vooraf de waarde taxeren door een ervaren vastgoed taxateur. De waardebepaling van een pand hangt van veel factoren af. Vaak betaal je als bewonersinitiatief minder dan de marktprijs. Laat het gebouw ook inspecteren door een bouwkundig expert en een ervaren aannemer. Maak op basis van een bouwkundig rapport een meerjarig onderhoudsplan en check of dit haalbaar is met je financiële situatie. Wees hierin eerlijk tegen jezelf. Het kan best dat een pand in de conditie waarin het verkeert, op die locatie met dat specifieke bestemmingsplan geen basis voor een dekkende exploitatie is. Kijk dan verder.