Gea Overweg en Jaap Boersma wilden graag meer contact met hun buren en wijkbewoners. Daarom namen ze het initiatief om EetZe op te richten, een project van meekoken en mee-eten. Hun huiskamer werd al snel te klein voor alle deelnemers. Er werd een locatie gezocht en gevonden en EetZe werd zo een beweging waarbij veel mensen aanhaakten.
Ondertussen droomden Gea en Jaap verder van een plek waar ze meer activiteiten konden ontplooien volgens de ‘noaberschap’ principes. Die plek is nu gevonden aan de Zwartendijk in het buitengebied van Kampen, zodat hun project Het 8ste werk van start kan. In een voormalige boerderij bouwen zij voort op het concept van eeTze, aanschuifmaaltijden voor kwetsbare mensen en buurtbewoners, met extra activiteiten en een voorziening voor opvang en tijdelijk wonen.
Achtergestelde lening
KNHM Participaties financiert een deel van het project via een achtergestelde lening, en blijft gedurende die tijd ook betrokken door advies te geven waar nodig. Een achtergestelde lening wordt door reguliere banken gezien als eigen vermogen: zo krijgt het initiatief meer financiële armslag en worden zij als minder risicovol gezien. Dat opent vaak de weg voor meer investeerders.
Preventie
Volgens Gea en Jaap is Het 8ste Werk een plek om te zijn, te ontmoeten, te werken en te wonen. Waar iedereen kan komen en iedereen kan bijdragen. Door preventie hopen zij te voorkomen dat de inzet van dure zorg noodzakelijk wordt. Het 8e Werk kan iedereen vrij ontvangen omdat ze niet werken met zorgindicaties. Ze bieden ruimte, tijd en een veilige omgeving aan mensen die dat (tijdens deze periode van hun leven) nodig hebben. Het doel is dat mensen zich weer gezien voelen en zelfstandig verder kunnen leven. Uniek is het ‘open-erf’ principe: iedereen kan gebruikmaken van de faciliteiten op het erf en het netwerk dat Het 8e Werk biedt.
De motivatie van Jaap en Gea ligt in de ervaring die zij beiden hebben in het werken met kwetsbare doelgroepen, onder meer in de internationale hulpverlening in oorlogsgebieden en in het maatschappelijk werk in de dak- en thuislozenopvang in Nederland. De naam Het 8ste Werk is geïnspireerd op de toevoeging van Paus Franciscus van het ‘achtste werk van barmhartigheid’ aan de zeven werken die reeds bestonden. Het gaat over de gemeenschap, zorg voor elkaar en de aarde.
Inkomstenbron
Een bestaande schuur wordt omgebouwd tot acht wooneenheden, waar mensen tijdelijk (tot twee jaar) kunnen wonen. Zij betalen daarvoor (sociale) huur. Deze huurinkomsten zijn een belangrijke inkomstenbron van de stichting Het 8e Werk. Het idee is dat de huurders zelf ook actief zijn binnen Het 8ste Werk. Het is onder andere deze werkwijze op basis van wederkerigheid waardoor KNHM Participaties besloot het project te steunen: je helpt iemand, maar diegene helpt jou ook. Zo werken gemeenschappen in het algemeen.
Daarnaast vinden in en om een andere schuur diverse activiteiten plaats voor verbinding en ontmoeting. In ieder geval komt er ruimte voor een tweede eeTze. Het erf willen zij beschikbaar stellen aan de gemeenschap, zoals de bewoners van de nieuwe wijk rondom de boerderij. Er zijn genoeg ideeën: kleine horeca, een pluk- en moestuin, een werkplaats of het delen van maaltijden.
Eigen regie
Erik Arkesteijn van KNHM Participaties: “Voor ons is het een interessant en innovatief project om te steunen. Het verkent de ruimte tussen een sociale onderneming en een burgerinitiatief. Juist bij doelgroepen waar minder organisatiekracht is, kan dit een manier van werken zijn die eigen regie door burgers toch mogelijk maakt en een sterke gemeenschap creëert. Ook het ‘open-erf’ principe vinden we erg interessant omdat het nog zo pionieren is. Je ziet dat ook de gemeente Kampen geïnteresseerd meekijkt, omdat de initiatiefnemers wél contact krijgt met de mensen die net op het randje van de maatschappij fungeren. Het is een groep die geen indicatie of urgentie krijgt omdat ze daarvoor ‘niet erg genoeg’ door het ijs zijn gezakt. Ze hebben bijvoorbeeld geen enorme schulden of ernstige verslavingen. Maar ze zijn wel dakloos geraakt door een scheiding, of door andere oorzaken. Omdat Het 8steWerk geen oordeel velt, een plek biedt om gewoon een kop koffie te drinken en mensen ook laat voelen dat zíj wat te brengen hebben, kunnen ze deze groep helpen voordat hun problemen wel ernstiger worden.”
Betrokkenheid
“Waar de initiatiefnemers verder op korte termijn hulp bij nodig hebben, is het vinden van de juiste manier van besturen: juist omdat Jaap en Gea niet willen dat alles op hen steunt. Het moet echt een project van de gemeenschap zijn, daarin moet het zijn plek krijgen. Ook hebben we Arcadis ingezet om mee te kijken naar de offertes voor de verbouwingen. Gedurende het hele project blijven we op deze adviserende wijze betrokken.”
