Nederland vergrijst. Het aandeel 65-plussers groeit van 18 procent van de bevolking in 2017 naar 26 procent vanaf 2040. En steeds vaker wonen deze ouderen langer zelfstandig thuis. Dit heeft een grote impact op onze wijken, hoe we met elkaar samenleven, de leefbaarheid in onze dorpen. In deze Werkplaats verkennen we samen met Stichting RCOAK en Fonds Sluyterman van Loo de wereld van ouder worden in de wijk. Wat betekent het om ouder te worden? Hoe ga je daar zelf mee om? En, wat betekent dat voor een gemeenschap? Is onze samenleving wel voldoende toegerust op een dergelijke taak?
Een jaartje ouder
Ouder worden. Het is een onontkoombaar gegeven van het leven. Maar ook iets waarbij we eigenlijk liever niet te lang stil staan. Zelf ben ik mij ook eigenlijk nog steeds niet echt bewust van het feit dat ik ouder word. Ik voel me nog jong! Ik werk nog, doe vrijwilligerswerk, ik pas geregeld op de kleinkinderen, we zijn gezond. De reden dat wij jaren geleden besloten met onze kinderen en kleinkinderen in een kangoeroewoning te wonen was dan ook niet om onze oude dag geregeld te hebben, al is dat natuurlijk wel een positief bijproduct van onze keuze.De cijfers zijn duidelijk: Nederland vergrijst in een rap tempo. Natuurlijk, we worden steeds beter en fitter oud. De voorzieningen in onze wijken zijn verbeterd. De 65-plusser van nu is zeker niet meer de 65-plusser van 50 jaar geleden. Ik heb dan ook een beetje moeite met het woord ‘ouderen’. Ik zie om mij heen ongelooflijk veel mensen die dik de tachtig gepasseerd zijn en met de caravan op stap gaan, lid zijn van de kaartclub en totaal geen beroep op ons zorgsysteem doen. Sterker nog: ze verrichten dikwijls het vrijwilligerswerk waar anderen geen tijd voor hebben.
In deze Werkplaats verkennen we de uitdagingen en mogelijkheden van ouder worden in je eigen wijk. Hoe kunnen wij samen met ouderen ervoor zorgen dat ze zich thuis (blijven) voelen in de buurt? Sommigen mensen denken hier op jongere leeftijd al over na en betrekken een woning in de buurt waarin zij ook kunnen blijven wonen als ze wat meer hulp nodig hebben, zoals Riny en haar man in het Zwolse Knarrenhof. Anderen ondernemen juist initiatieven voor kwetsbare ouderen in hun omgeving, zoals Tineke Posthumus die met haar Stichting Fit-ART ouderen zelfvertrouwen teruggeeft. Maar eigenlijk is voor iedereen die een jaartje ouder wordt hetzelfde van belang, aldus neuropsycholoog Erik Scherder in deze Werkplaats: “Het maakt niet uit wat je doet, als je maar beweegt.”
Gelukkig merk ik dat in veel wijken en gemeenten veel wordt georganiseerd om inwoners die dat nodig hebben erbij te ondersteunen. In de gemeente waar ik woon zijn in elke wijk buurthuizen maar ook vele app- en social media-groepen waar buurtbewoners met elkaar praten en elkaar op de hoogte houden. Dat geeft een gevoel van verbondenheid, juist in deze rare tijd waarin te maken hebben met een pandemie. Dat deze sociale netwerken meer gebruikt worden dan voorheen, vind ik leerzaam. Laten we daarom blijven kijken naar oplossingen die onze wijk en buurt toegankelijk houden voor iedereen. Want oud worden doen we hopelijk allemaal!
Annemarie Jorritsma
Voorzitter KNHM foundation
