Eritrese nieuwkomers repareren in het Repaircafé kapotte stofzuigers en in het taalcafé leggen dorpsbewoners onder andere het verschil tussen het Limburgers dialect en Nederlands uit. In Gulpen zorgt de Stichting Leven naast de Brouwerij voor bruggetjes en tweerichtingsverkeer, illustreert Harrie de Reus.
In de tijd dat het burgerinitiatief Leven Naast de Brouwerij begon, zo’n vijf jaar geleden, was er nog een asielzoekerscentrum met Syrische en Eritrese vluchtelingen boven op de berg, net buiten het Limburgse dorp. “Je zag deze nieuwkomers wel eens in het dorp, maar verder was er niet veel contact. We speelden al langer met een idee om iets te doen voor mensen die behoefte hebben aan contact en wilden iets doen voor mensen die niet zo snel in hun eentje de kroeg in gaan, of die een lidmaatschap voor de harmonie, sportclub of carnavalsvereniging niet kunnen betalen.” En daarom bedacht een groep burgers de stichting Leven naast de Brouwerij.
Verbinding
Er kwam dus een openbare huiskamer met gratis koffie en thee. “Want als je mensen thuis uitnodigt, laat je ze ook niet voor hun drankjes betalen.” Maar hier kwam ook meteen de eerste uitdaging om de hoek kijken, want wie moest dan wel de portemonnee trekken? “KNHM foundation heeft ons geholpen met het regelen van subsidies. En hun adviseurs leerden ons ook hoe belangrijk het is om goede contacten met de gemeente te onderhouden, niet alleen op het moment dat je om geld komt vragen.” Naast de huiskamer werd ook het taalcafé opgezet. “Daar kwamen de nieuwkomers zelf mee. Ze vertelden dat ze op school wel grammatica leerden, maar dat ze niet aan praten of lezen toekwamen.” Aan vrijwilligers hiervoor is en was vanaf het begin geen gebrek. Dat tekent en siert het dorp Gulpen. Wel is het de uitdrukkelijke regel dat in het taalcafé Nederlands moet worden gesproken, dus ook niet het lokale dialect. “Want natuurlijk liepen we er weleens tegenaan dat een clubje onderling Arabisch ging praten. Maar twee Gulpenaren die elkaar tegenkomen, gaan ook in het plat verder. Dus dat moest twee kanten op worden afgesproken.” Later kwam er ook een Repaircafé, waar nu bijvoorbeeld twee Eritreeërs met een technische achtergrond werken. “Dorpsbewoners die daar met hun kapotte stofzuiger naartoe gaan, zouden anders misschien niet zo snel met hen in contact zijn gekomen. Dat zorgt voor verbinding en soms ook een andere kijk. Dat leverde wel eens opmerkingen op als ‘oh: ze doen ook iets voor ons’”.
Plaatselijke tradities
In alle eerlijkheid vertelt Harrie dat je bij een activiteit zoals het taalcafé soms oploopt tegen cultuurverschillen. “Je moet niet alleen met je doelgroep, maar juist ook met je vrijwilligers in gesprek blijven.” Zelf woont Harrie met zijn gezin nu acht jaar in Gulpen. In het begin als nieuwe Limburger wist hij niets van de plaatselijke tradities. “Bij ons namen ouders van vriendjes en vriendinnetjes van onze kinderen ons op sleeptouw. Zij vertelden bijvoorbeeld op welke momenten je in het dorp echt je gezicht moet laten zien en dat je tijdens het kijken naar de optocht wel de drie kleuren van het carnaval moet dragen.”
Bruggetjes
Behalve dat dorpsbewoners de nieuwkomers wegwijs maken zet iedereen van de stichting ook hun netwerk in. “We hebben een Syrische tandarts in contact gebracht met een lokale collega; hij heeft zijn examens hier opnieuw gedaan en voert nu een eigen praktijk. Twee anderen hebben met behulp van vrijwilligers hun ondernemersdiploma gehaald en hebben samen met landgenoten en vrijwilligers van het taalcafé hier een Syrisch restaurant geopend. Een Syriër heeft er met een Eritreeër en een gepensioneerde Gulpenaar een nieuwe vloer gelegd. Maar ook in droeve tijden zijn we er voor elkaar. Toen een pasgeboren baby plotseling overleed en familie verspreid over de wereld woonde en niet kon komen, organiseerden bezoekers van het taalcafé samen een indrukwekkende uitvaart. Met andere woorden: we maken de bruggetjes en zorgen dat nieuwkomers hier minder ‘vreemd’ zijn.”
Stichting Leven naast de Brouwerij
In het Limburgse Gulpen zorgt Stichting Leven naast de Brouwerij door een taalcafé dat nieuwkomers en statushouders op een laagdrempelige manier Nederlands oefenen met dorpsbewoners. In de afgelopen vijf jaar kwamen zo’n 100 mensen met elkaar in contact en dat zorgde voor meer verbinding in het dorp. De stichting kreeg vorig jaar de zogenaamde uitstralingsprijs van de gemeente, bedoeld voor een initiatief dat goed is voor de gemeente en haar bewoners. KNHM foundation begeleidde de initiatiefnemers onder meer bij het opzetten van de stichting.
www.levennaastdebrouwerij.nl
