Wereldtuin Verdeliet is een ecologische voedsel- en ontmoetingstuin in de kleurrijke Cuijkse wijk De Valuwe. Er worden groenten en fruit verbouwd, maar er is ook een ontmoetingstuin, een kas, een poëziewand, kruidentuin, pluktuin en een natuurspeelplek. In het stenen gebouw is een leefkeuken, een ontmoetingsruimte en een atelier. Maar de ambities van de initiatiefnemers reiken verder…
Verdeliet is een sociale vrijwilligersonderneming met aandacht voor ieders welzijn en waar mensen uit de wijk, de gemeente en regio een plek vinden voor meedoen, zingeving, opdoen van sociale contacten, de Nederlandse taal of ecologisch tuinieren leren, een re-integratie traject volgen; kortom tot bloei komen. KNHM foundation is vanaf het begin in 2013 betrokken bij de tuin, die de komende jaren voor een heel nieuwe uitdaging staat.
Preventief begeleiden
Stan van den Hoogen, voorzitter van Verdeliet, legt de toekomstplannen voor de doorontwikkeling uit. “We hebben enige tijd geleden bij de gemeente aangegeven dat we een andere invulling van onze taak voor ons zien: niet, naast het vrijwilligerswerk, ook mensen die al in de WMO zitten helpen met hun dagbesteding, maar mensen preventief begeleiden zodat zij juist niet in de WMO terechtkomen. Daarnaast stopt de subsidiestroom, dus gingen we op zoek naar andere manieren om geld te verdienen met onze ontmoetingstuin.”
Met de handen in de aarde
De gemeente vond het een goed idee om meer op preventie te gaan richten. Voor 2020 staat een pilot gepland waarin Verdeliet voor ten minste vijf mensen voorkomt dat ze een dagbesteding met indicatie gaan volgen.. “Zij draaien dan volop mee in onze vrijwilligerspool. Weer aan de slag zijn, onder de mensen komen, soms letterlijk met de handen in de aarde wroeten: het maakt echt een wereld van verschil en geeft nieuwe perspectieven. Ook voor de vrijwilligers die wat draagkrachtiger zijn betekent dit een meerwaarde in de ontmoeting en samenwerking. Er is echt sprake van samen kracht.” KNHM heeft Verdeliet ondersteund bij het doorontwikkelen van hun nieuwe strategie. “Het was vrij duidelijk dat als we meer mensen willen helpen, we ook meer ruimte nodig hebben. Dan kunnen we meer verbouwen en onze kosten beter dekken.”
Deel uitmaken van de nieuwe wijk
Van de gemeente heeft Verdeliet daarom 3000m2 extra grond in bruikleen gekregen. Dit is een klein deel van de vrij gekomen grond na de sloop van het oude schoolgebouw in de wijk. De gemeente zorgt voor het opbrengen van teelaarde en de omheining die aansluit op de tuin. De bruikleenovereenkomst is vooralsnog voor een periode van 2 tot 3 jaar. Daarna worden er woningen gebouwd. “Dat is natuurlijk een unieke kans, die we niet voorbij willen laten gaan. Via KNHM hebben we vervolgens Arcadis ingezet om een alternatief plan in te dienen, omdat we met de Wereldtuin heel graag definitief de verbinding willen maken met deze nieuwe omgeving en de wijk.”
Gemeente broedt op alternatief plan
Op dit moment wordt de extra grond door de vrijwilligers bewerkt met makkelijk te telen tuinproducten, zoals aardappels en pompoenen, aangevuld met een plukweide voor de buurt. De gemeente broedt ondertussen nog op het alternatieve plan dat is ingediend en het kan nog wel even duren voordat het ei is gelegd. Maar het is de droom van de initiatiefnemers om het nieuwe stuk grond, samen met de bewoners van de nieuwe wijk, in te richten en te verbouwen.
Zelfregie
Stan: “De kracht van Verdeliet zit in onze overtuiging dat de ontmoetingsplaats de zelfregie en het zelf organiserend vermogen van mensen versterkt. En dat is goed voor ieders welzijn en gezondheid, en bevordert de sociale cohesie en leefomgeving. Ik hoop dat we dit straks kunnen doortrekken naar de nieuwe woonomgeving in de wijk.”
