De bijnaam van de inwoners van het Friese dorp Eastermar is ‘Broekophâlders’. De naam vindt zijn oorsprong in de scheepsvaart. Er waren nogal wat schippers die Eastermar als thuishaven hadden en er was veel bootverkeer door de Lits. In het verre verleden een rivier met nogal wat bochten. Daarom was goed zicht voor de schipper op de vaargeul belangrijk, maar dat werd vaak belemmerd door een deel van het zeil, ‘de broek’. In deze situatie werd een Eastermarder aan de zijlijn vaak aan boord gevraagd om de broek ‘bij te houden’, zodat de schipper kon zien waar hij heen moest.
De rivier de Lits en het gebied eromheen zijn van groot cultureel en historisch belang voor Eastermar. Vandaar dat Douwe en Greetje Brouwer in 2002 reageren op een oproep van de provincie Friesland om ruimtelijke plannen in te dienen met een recreatief of toeristisch karakter. Ze willen een deel van hun grasland graag aanpassen en inzetten om Eastermar aantrekkelijker te maken. Het stuk grond bevindt zich aan de oostkant van de Lits, dichtbij de Litsbrug. Douwe en Greetje werken het plan samen met onder andere buurtbewoner Wijbe Postma en de Vereniging van Dorpsbelangen verder uit, maar vanwege tijdsgebrek ligt het project een tijd stil.
Arcadis ontwerpt verschillende varianten
Een paar jaar later besluit de groep het idee opnieuw onder de aandacht te brengen. Als ze hun plannen echter ontvouwen tijdens een ledenvergadering van het Dorpsbelang krijgen ze niet direct de handen op elkaar. Maar de aanhouder wint en als ze KNHM foundation erbij betrekken, gaat het ineens stromen. KNHM haalt Arcadis erbij, die verschillende varianten ontwerpt voor het stuk grond en een kostenberekening maakt. Tijdens een informatieavond worden de varianten gepresenteerd en kunnen de aanwezigen hun mening geven. De natuurvariant spreekt de meeste mensen aan.
Vloeiende overgang
De initiatiefnemers willen met het plan ‘Entree Eastermar’ iets extra’s brengen, om het uitzicht vanaf de ingang van het dorp aantrekkelijker te maken voor zowel de automobilist, als de wandelaar, fietser en watersporter. Door het stuk grond van Brouwer te transformeren als een soort natuurlijke en vloeiende overgang tussen landbouw, water, veengraasgebied en elzensingels, wordt de entree van het dorp veel mooier.
Bekijk het ontwerp van Arcadis (pdf) >
In het Fries
Zoals initiatiefnemers Douwe Brouwer en Wijbe Postma zeggen: “Dizze fersterking fan it doarpsoansjen sil gefolgen ha foar de wurdearring fan toerist en eigen ynwenner, wêrtroch’t de besiter fan Eastermar mear tiid yn syn ferbliuw yn it doarp stekt en mear besteget. De Eastermarder sels sil mei mear grutskens de oantreklikheid fan syn doarp útdrage en dy mûle-op-mûle-oanbefellings kin ek positive gefolgen foar de leefberens yn it doarp ha.” Het stuk grond aan de Lits (foto: Wijbe Postma)
In het Nederlands
“Deze versterking van het dorpsaanzicht heeft gevolgen voor de waardering van toerist en eigen bewoner, waardoor de bezoeker van Eastermar meer tijd doorbrengt in het dorp. De Eastermarder zelf zal met trots de aantrekkelijkheid van zijn dorp uitdragen en ook deze mond-tot-mondreclame kan positieve gevolgen hebben voor de leefbaarheid in het dorp.”
Het plan wordt momenteel doorgesproken met lokale natuurgroepen en er is een projectbeschrijving ingediend bij het Iepen Mienskipfûns. Wordt vervolgd!
