Zes jaar geleden ontstond het idee voor de ecologische woon-werk gemeenschap EcoBosch. Het idee kreeg steeds meer handen en voeten en nu is er zicht op grond die aangekocht kan worden. Het wachten is alleen op groen licht vanuit één van de twee gemeentes.
De initiatiefnemers willen een natuur inclusieve en klimaat adaptieve woon-en werkgemeenschap voor zo’n twintig tot dertig woningen op een stuk grond van minimaal 2 hectare in de buurt van Den Bosch. Daarvan is een deel voor de aanleg van een voedselbos. “We willen een plek creëren voor verschillende generaties die met en in de natuur leven en die open toegankelijk is voor bezoekers”, vertelt bestuurslid Bella Hexspoor. Daarnaast is het initiatief ook een oplossing voor de krapte op de woningmarkt, voedselvraagstuk en eenzaamheid onder ouderen en jongeren. “Eerst moesten we ons ideaal vertalen naar een plan van aanpak. Maar we wilden niet het wiel opnieuw uitvinden.” Ze werden lid van het Global Eco Villages Network, een klein groepje volgde een training bij een soortgelijk initiatief uit Lent bij Nijmegen en in februari 2021 riepen ze de hulp van KNHM foundation in. “Want in ons enthousiasme kunnen we doordraven of stappen overslaan.”
Concrete tips
De eerste tip van KNHM-adviseur Ardwin Lantain ging over de brochure die ze maakten om te gebruiken tijdens hun pitches. “De belangrijkste tip: breng de mogelijkheid van fasering aan in je plan. Partijen waar je mee moet acteren, willen weleens schrikken van de totale omvang van het plan.” Samen met collega Giel van den Akker uit het KNHM adviesteam Noord-Brabant boog hij zich verder over EcoBosch. Door zijn achtergrond in de publieke sector kon hij de initiatiefnemers adviseren hoe ze het beste overheden konden benaderen. Bella: “We spraken die taal niet en moesten wennen aan de manier waarop je wordt doorverwezen en onderaan de stapel komt. Tips van KNHM waren soms heel concreet: dat je moet bellen in plaats van mailen. En dat je kunt proberen bij de wethouder te komen, in plaats van de beleidsmedewerker te benaderen. En dat het handig kan zijn je te verdiepen in de visie het coalitieakkoord van de gemeente.”
Daarnaast tipte Ardwin hen om uit te zoeken in welk gebied wie de landeigenaren is. “Je hebt in Brabant het GOB, het Groen Ontwikkelfonds Brabant die gronden uitgeven, maar ook partijen als Staatsbosbeheer, Brabants Landschap, een waterschap en bijvoorbeeld Stichting ARK.”
IJzers in het vuur
Doordat Ardwin, zoals hij het zelf formuleert, maatschappelijk op de hoogte blijft en ontwikkelingen volgt waarvan hij denkt dat het relevant kan zijn voor de initiatieven, wees hij het bestuur van EcoBosch op het feit dat de provincie gesprekken voert in het kader van de uitkoop van boerenbedrijven. “Dat heeft het grote voordeel dat er waarschijnlijk geen of maar een beperkte bestemmingsplanwijziging nodig is, omdat EcoBosch gaat om een combinatie van voedselbos, wonen en werken. Zo’n wijziging kost tijd.” Vandaar dat er nu twee ijzers in het vuur liggen, zowel bij de gemeente Meierijstad als St. Michielsgestel. “Eigenlijk is onze filosofie: wed niet op teveel paarden tegelijk. Dit leidt tot energie en focus vermindering. Maar als het kan leiden tot sneller resultaat: laat het dan niet aan je voorbij gaan”, vindt Ardwin.Het principe is dat de initiatieven zelf moeten doen. “Maar wij reflecteren en geven advies. Soms gaan we ook mee op gesprek om te kijken of we vanuit onze achtergrond mogelijkheden zien om het vlot te trekken. Vaak wil het feit dat onze naam eraan verbonden is, helpen een doorbraak te krijgen.” Bella: “Onze lat ligt best hoog, omdat we én circulair willen bouwen en energieneutraal zijn met een kleine ecologische voetafdruk. Gemeenten zijn soms nog wat huiverig voor zo’n groot project en staan eerder open voor een project met tien tijdelijke tiny huisjes. Mijn wens is dat we in een jaar vanaf nu helderheid hebben over een plek, over een stuk grond. En dan kunnen gaan inrichten, natuur en grond herstellen als nodig is. Dit hele proces is een enorme leerschool in geduld hebben.” Maar ondertussen zit niemand stil. “We hebben allemaal werkgroepen. Een buigt zich over systemen voor waterbeheer, energiehuishouding en ik zit zelf in de bouwgroep. Ik heb vertrouwen dat dit het is voor de toekomst. Wij maken nu keuzes die tot zeven generaties na ons een positieve bijdrage leveren.”
