Klimaatverandering, afbouw van de gaswinning en een sterk toegenomen bewustzijn van onze ecologische voetafdruk: steeds meer Nederlanders zetten zich actief in voor duurzaamheid en een beter klimaat. Het klimaat is letterlijk en figuurlijk een ‘hot’ issue.
Samen met Arcadis onderzoeken we in deze Werkplaats de kansen en de uitdagingen van de duurzame wijk. Wat betekent het om als buurt of wijk aan de slag te gaan met duurzaamheid? Welke stappen kun je zelf ondernemen? Of liever: welke stappen kun je samen ondernemen?
Een beter milieu begint bij jezelf
‘Een beter milieu begint bij jezelf’. Deze leus dateert al uit 1991 en toch komt het gevoel van urgentie en noodzaak pas de laatste jaren. En is het milieu eigenlijk wel een individuele kwestie? Natuurlijk, alle beetjes helpen en het is belangrijk om te bedenken wat jijzelf kunt bijdragen aan het grotere geheel. Zoals Helga van Leur in deze Werkplaats zegt: “Begin klein, begin bij jezelf. En doe het stap voor stap.” Daar dacht ik over na. Wat kan ik zelf doen, als deelnemer van deze maatschappij? Ik rijd in een hybride auto, eet minder vlees, we scheiden ons afval nauwkeurig, ons huis is duurzaam gebouwd en goed geïsoleerd. Maar zonnepanelen hebben we helaas niet omdat ons verwarmingssysteem niet goed genoeg is om dat rendabel te doen. Ook om mij heen zie ik genoeg mensen die hun eigen huis isoleren, een elektrische auto aanschaffen of zelfs volledig overstappen op een vegetarische leefstijl. Zo dragen we volgens mij met z’n allen al heel wat steentjes bij.Maar, zoals je ook kunt lezen, niet alle verantwoordelijkheid kan bij de individuele burger worden neergelegd. In een artikel over de aardgasvrije wijk zegt Jan van den Elshout: “Wat mij betreft is het vanaf mijn voordeur een kwestie van infrastructuur. Dat goed regelen is ook een verantwoordelijkheid van de (lokale) overheid. Binnen wil ik echt mijn steentje bijdragen, maar het mooiste zou zijn als de gemeente haar rol in de infrastructuur neemt, als eigenaar of als concessieverlener.” Ik kan deze stelling best begrijpen. De overheid heeft ook nog veel te onderzoeken als het gaat om haar eigen rol in de energietransitie.
Ook in deze Werkplaats lees ik weer een enorme variatie en creativiteit onder initiatieven die aan de slag zijn gegaan met energie, milieu en duurzaamheid. Zo laten Soraya en Ester zien hoe zij hun school hebben gemotiveerd om een week lang vegetarisch te eten. In Middelburg bereidt de Sint Jansbuurt zich voor op heftige regenbuien in de toekomst door hun wijk rainproof te maken. En bovenop de gasbel in Groningen zijn ze ambitieus en serieus aan de slag om voorop te lopen in een gasloze toekomst. En gelukkig zijn er nog veel meer mooie voorbeelden te vinden in ons land die stuk voor stuk inspirerend en leerzaam zijn. De leus uit 1991 staat dus nog steeds overeind, wat mij betreft. Laten we echter niet vergeten dat je alleen misschien sneller gaat, maar dat je samen verder komt.
Annemarie Jorritsma
Voorzitter KNHM foundation
